Author name: Abdulkadir Ashara

Kulan muhiimadiisu uu ahaa sidii loo dardargelin lahaa wada shaqeynta u dhaxeysa hay’adaha isboortiga dalka iyo Wasaaradda loona xoojin lahaa taageerada farsamo iyo mida maamul ee xulalka qaranka iyo howlaha horumarinta guud ee isboortiga dalka ayuu Wasiirka Wasaraadda Dhallinyarada iyo Ciyaaraha Mudane Maxamed Cabduqaadir Cali la yeeshay Guddiga Olombikada Soomaaliyeed ee (GOS) iyo Xirriirada Isboortiga dalka . Wasiirka Wasaaradda Dhallinyarada iyo Isboortiga JFS ayaa ballanqaaday in Wasaaradda si buuxda u garab istaagi doonto GOS iyo xiriirrada isboortiga, isagoo sidoo kale sheegay in la xoojin doono la xisaabtanka hawlaha xiriirrada si loo hubiyo hufnaanta iyo waxqabadka hay’adaha isboortiga. Masuuliyiinta Guddiga Olombikada iyo qaar ka mid ah xiriirrada isboortiga oo kulanka ka jeediyay warbixino ku saabsan halka ay marayaan howlaha isboortiga ayaa tilmaamay inay dardargelin doonaan iyagana dhankooda horumarinta Ciyaaraha. Kulankan ayaa muujinaya dadaalka ay Wasaaradda Dhallinyarada iyo Ciyaaraha ugu jirto horumarinta isboortiga dalka, taas oo la filayo inay horseedo kobaca isboortiga iyo kor u qaadista magaca Soomaaliya ee caalamka.

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa Madaxtooyada ku qaabilay ciyaartoydii hore ee caanka ka ahaa dhanka kubadda cagta caalamka, Samuel Eto’o oo ah Gudoomiyaha Xiriirka Kubadda Cagta Cameroon, Emmanuel Adebayor, iyo Jay-Jay Okocha oo booqasho taariikhi ah ku yimid dalka.Madaxweynaha ayaa uga mahadceliyay xidigahan booqashada ay ku yimaadeen dalka, taas oo ka marag kacaysa amniga iyo dib u kabashada Soomaaliya, isagoo xusay dadaalka Dowladdu ay ku bixinayso horumarinta ciyaaraha.Munaasabaddan madaxtooyada waxaa ka ahaa Wasiirka Wasaaradda Dhalinyarada iyo Ciyaaraha ee Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdiqaadir Cali, Guddoomiyaha Xiriirka Soomaaliyeed ee Kubadda Cagta Mudane Cali Cabdi Maxamed, Gudoomiyaha Xiriirka Kubadda South Sudan Augustino Maduot Parek iyo Guddoomiyaha Xiriirka Kubadda Cagta ee Jabuuti Mudane Suleymaan Xasan Waaberi.Laacibiintaan oo kulan ciyaareed saaxiibtinimo kula ciyaaray Stadium Muqdisho shalay galab halyeeyadii kubada cagta Soomaaliya iyo qaar ka mid ah ciyaartooyda ajaanibta ah ee dalka ka ciyaara ayuu Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ku sheegay in booqashada ciyaartooyda caalamiga ah ay muujinayso kalsoonida sii kordheysa ee caalamka ay ku qabto Soomaaliya iyo horumarka ka socda dalka, gaar ahaan dhanka isdhex-galka Isboortiga iyo dhiirrigelinta dhallinyaradda.

Wasiirka Wasaaradda Dhallinyarada iyo Isboortiga Md. Maxamed Cabdulqaadir Cali oo uu wehliyo Gudoomiyaha Xiriirka Soomaaliyeed ee Kubadda Cagta ayaa waxa ay garoonka diyaaradaha Adan Adde ku soo dhoweeyeen ciyaartooy heer caalami ah oo kala ah:- (Samuel Eto’o, Emmanuel Adebayor iyo Jay Jay Okacha) oo maanta soo gaaray magaalada Muqdisho. Ciyaartoyda waxaa booqashada ku wehliya masuuliyiin sarsare oo ka socota xiriirka Kubadda Cagta ee CAF.

Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xamsa Cabdi Barre, ayaa galabta ka qeyb galay xuska maalinta Dhallinyarada Jamhuuriyadda Turkiga oo si heer sare ah loogu qabtay xarunta safaaradda Turkiga ee magaalada Muqdisho. Munaasabaddan ayaa ahayd mid lagu muujinayey qiimaha iyo muhiimadda dhallinyarada, iyadoo lagu xusayey maalinta dhallinyarada Turkiga ee 19-ka Maajo iyo sidoo kale maalinta dhallinyarada Soomaaliyeed ee 15-ka Maajo. Intii ay socotayna waxaa lagu soo bandhigay ciyaaro ,farshaxan iyo madadaalo kala duwan oo ay ka muuqdeen isdhexgalka dhallinyarada labada dal. Wasiirka Wasaaradda Dhallinyarada iyo Ciyaaraha Mudane Maxamed Cabdiqaadir Cali, oo door weyn ku lahaa dhiirrigelinta ka qeybgalka dhallinyarada Soomaaliyeed, ayaa xusay in munaasabaddan ay tahay fursad lagu muujinayo kartida dhallinyarada Soomaaliyeed, isla markaana ay tahay dhabbaha lagu horumarin karo xirfadaha iyo isku xirka dhallinyarada caalamka,sidoo kale xoojinta xiriirka dhaqameed iyo ciyaareed ee u dhexeeya labada dal ee Turkiga iyo soomaaliya. Ra’iisul Wasaare Xamsa Cabdi Barre oo hadal qiimo leh ka jeediyey munaasabadda, ayaa sheegay in mustaqbalka Qaran walba uu gacanta ugu jiro dhallinyarada dalkiisa, loona baahan yahay in lagu hago waddada toosan si ay u noqdaan hormuudka horumarka. Munaasabaddan ayaa si weyn u muujisay xoojinta xiriirka walaaltinimo ee u dhexeeya Soomaaliya iyo Turkiga, iyadoo ay si gaar ah u iftiimisay kaalinta dhallinyarada ee horumarka labada qaran.

Wasaaradda Dhallinyarada iyo Isboortiga JFS oo qabatay munaasabad weyn oo lagu xusaayay 82 guuradii kasoo wareegatay aasaaska Ururka SYL. Munaasabaddaan weyn oo ay isugu yimaadeen in ka badan 1,000 dhallinyaro oo ka kala socda qeybaha kala duwan dhallinyarada ayaa waxa kasoo qeybgalay Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Md. Dr Xasan Sheekh Maxamuud, Wasiirka Wasaaradda Dhallinyarada iyo Isboortiga XFS Md. Maxamed Cabdulqaadir Cali, Wasiir ku Xigeenka Wasaaradda, Marwo Dahabo Suusoow Maxamud, Wasiirka Arrimaha Gudaha, Federaalka iyo Dib u heshiisiinta ,Gudoomiyaha Gobolka Banaadir, Agaasimaha Madaxtooyada ,Taliyaha Booliska iyo Xildhibaano. Wasiirka Wasaaradda oo ka hadlay munaasabadda asagoo ugu horeyn u hambalyeeyay Dhallinyarada Soomaaliyeed ayaa tilmaamay in Dhallinyarada Soomaaliyeed ay ku garab taagan yihiin madaxweynaha dib u dhiska iyo xoreynta dalka, Wasiirka ayaa sidoo kale tilmaaamay baahida ay dhallinyarada u qabaan in dalka laga hirgeliyo doorashooyin qof iyo cod ah. Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya oo soo xiray munaasabadda ayaa ku dheeraaday in dhallinyarada Soomaaliyeed ay ahaadaan kuwa ku mideysan nabadeynta iyo dib u dhiska dalka ayna ka fogaadaan wax walba oo kala qeybin ku keeni kara. Madaxweynaha ayaa sidoo kale dhallinyarada ku dhiirrigeliyay inay si fiican kaga faa’ideystaan dooraashooyinka golaha deegaanka ee dhowaan la filaayo inay ka qabsoomaan dalka.